مضرات و عوارض گاز دی اکسید کربن
گاز دی اکسیدکربن گازی غیر‌قابل اشتعال و غیر قابل انفجار است اما تنفس آن در غلظت‌های بالا بدلیل اسید ضعیفی که تولید می‌کند باعث ترشی دهان و سوزش گلو می‌شود حتی ممکن است سبب خفگی و مرگ شود. سیلندر گاز دی اکسیدکربن ماکزیمم دارای فشار 50 تا 70 بار می‌باشد و می‌بایست در استفاده از آن حتما از رگولاتور گاز بعنوان فشارشکن استفاده کرد.
دی اکسیدکربن به عنوان یک گاز فشرده مایع ذخیره و حمل می‌شود. خطرات زیر با کربن مایع فشرده شده دی اکسید مرتبط هستند:
1ـ فشار بالا در ذخیره سازی و تجهیزات خدماتی دخیل است.
2ـ دی اکسیدکربن 5/1 برابر سنگین‌تر از هوا است و در جو پراکنده و ممکن است منجر به خفگی در مناطق محدودی باشد.
3ـ دی اکسیدکربن در غلظت‌های بالا همانطور که توضیح داده شد برای انسان سمی است
4ـ تبخیر دی اکسیدکربن می‌تواند دمای بسیار سرد مایع دی اکسیدکربنی را تولید کند که در پوست می‌تواند باعث یخ‌زدگی شود. دی اکسیدکربن جامد زیر 61 psig، بسیار سرد است که تماس طولانی با پوست باعث سوختگی یخ‌زدگی یا سرمازدگی خیلی سریع می‌گردد.
5_ در صورت نشت و تجمع گاز کربنیک در محیط، تنفس آن منجر به تغییر اسیدیته خون و در نتیجه صدمه به سیستم تنفسی، قلبی – عروقی و عصبی می‌شود.
6_ تماس با CO2 مایع باعث سوختگی شدید کرابوژنیک و آسیب به ارگان‌های حیاتی می‌گردد.
7_ دی اکسید کربن باعث آسیب به شش‌ها و ریه و چشم می‌شود.
8_ اگر از دی اکسیدکربن پزشکی بیشتر از مقدار استاندارد استفاده کنید ممکن است دی اکسید کربن پزشکی در غلظت‌های بالاتر از 5 درصد، منجرب مشکلات تنفسی شدید،افزایش فشارخون، تهوع و استفراغ و گاهی اوقات بیهوشی شود.
علائم سمیت گاز دی اکسید کربن چیست و چرا؟
فشار خون بالا، سردرد، برافروختگی پوست و کشیدن عضلات و در سطوح بالاتر، انسان به دلیل افزایش غلظت دی‌اکسید‌کربن در بدن دچار وحشت،توهم،استفراغ،ضربان قلب نامنظم و بیهوشی یا حتی مرگ می‌شود. افزایش سطح همچنین باعث تحریک سیستم عصبی سمپاتیک می‌شود که ممکن است در بعضی از بیماران که از قبل دچار فشارخون سیستمیک یا ایسکمی میوکارد هستند خطرناک باشد. همین طور افزایش درصد گاز CO2 در هوا باعث کاهش غلظت اکسیژن آلوئول و حساسیت قلب به کاتکول آمین‌های تجویز شده خارجی می‌شود. درصورت تماس با پوست باعث ایجاد حساسیت نمی‌شود اما در صورتی‌که مایع باشد به دلیل دمای پایین آن می‌تواند باعث یخ زدگی و سوختگی پوست شود، همچنین بی‌حسی و خارش از دیگر عوارض تماس با دی اکسیدکربن چه به حالت مایع و چه جامد است. در صورت تماس گاز دی اکسید کربن با چشم حساسیت ایجاد می‌شود که صدمات جبران ناپذیری مثل نابینایی در پی دارد؛ لذا در هنگام استفاده از این ماده باید احتیاط شود.
دی‌اکسید‌کربن یا CO2 نوعی گاز گلخانه‌ای است که در مقادیر کم، طبیعی و بی‌ضرر است اما مقدار زیاد آن در جو باعث افزایش دمای کره زمین و گرمایش جهانی می‌شود. این گاز که میزان ۳/۰ درصد از گازهای کره زمین را تشکیل می‌دهد بر روی زندگی تمام موجودات زنده و حتی غیر زنده تاثیر می‌گذارد.
مضرات گاز کربن دی اکسید بر سلامتی انسان
تنفس گاز کربن‌دی اکسید در غلظت کم مشکل ساز نیست اما اگر در غلظت‌های بالا تنفس شود، علاوه بر اینکه روی عملکرد دستگاه تنفسی اثر سوء دارد و می‌تواند به سیستم اعصاب، آسیب وارد کند. غلظت زیاد گاز دی اکسیدکربن در هوا موجب افت درصد میزان اکسیژن می‌شود. با کاهش میزان اکسیژن افراد دچار حالت تهوع، استفراغ، از هوش رفتن، کما و حتی در موارد شدید و نادر مرگ خواهند شد. گاز کربن دی اکسید در تماس با پوست ایجاد حساسیت نمی‌کند. اما اگر کربن دی اکسید به صورت مایع باشد به علت دمای پایین آن، سبب یخ زدگی و سوختگی پوست می‌شود. همچنین بی حسی و خارش از نشانه‌ها و عوارض تماس پوست با کربن دی اکسید مایع یا جامد است. لازم به ذکر است که تماس گاز دی اکسید کربن جامد یا مایع با چشم موجب سوزش و حتی از دست دادن بینایی می‌شود. گاز دی اکسیدکربن از اجزاء مهم گازی در سیستم تنفسی انسان است. درون بدن انسان اکسیژن به بافت‌ها می‌رسد و به جای آن دی اکسیدکربن خارج می‌شود. این گاز pH خون انسان را تنظیم می‌کند و این مسأله بسیار حیاتی است. از طرفی اگر غلظت این ماده در خون انسان از حد مجاز بیشتر شود می‌تواند مشکلات عدیده‌ای ایجاد کند.
